Thứ Ba, 29 tháng 12, 2020

NỘI DUNG / Tìm Hiểu Thánh Truyền Trung Hưng - Năm Canh Tý (1960)

 

ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ
Chương Trình Chung Tay Ấn Tống Kinh Sách Đại Đạo
Tìm hiểu
THÁNH TRUYỀN TRUNG HƯNG
năm Canh Tý (1960)
Chú thíchHUỆ KHẢI ─ Hiệu đính: LÊ ANH MINH
Giới thiệu: Giáo Sư THƯỢNG VĂN THANH
Chưởng Quản Cơ Quan Phổ Tế (Hội Thánh Truyền Giáo Cao Đài)
In lần thứ nhất
Nhà xuất bản HỒNG ĐỨC - Hà Nội 2021









Hình vẽ trên bìa 1:

Ba cổ pháp trên nóc Cửu Trùng Đài Trung Hưng Bửu Tòa,

do CÚC LƯU (thánh tịnh Thanh Quang) vẽ lại.



NỘI DUNG

LỜI GIỚI THIỆU. Giáo Sư Thượng Văn Thanh
THÁNH TRUYỀN TRUNG HƯNG - NĂM CANH TÝ (1960)

1. LÀM TRÒN NHIỆM VỤ ĐỂ HƯỞNG TRỌN HỒNG ÂN TÂN XUÂN BẤT DIỆT. Đông Phương Lão Tổ, Cái Thiên Cổ Phật, Quan Âm Bồ Tát, Thái Bạch Giáo Tông

2. TỪ ĐÂY THEO QUYỀN PHÁP Ở PHÁP CHÁNH TRUYỀN, TÂN LUẬT MÀ DÌU DẮT NHÂN SINH. Hộ Đạo Thiên Quân, Ngọc Hoàng Thượng Đế

3. CÁI NHÂN THANH KHIẾT THÌ CÁI QUẢ TRONG LÀNH. Thành Hoàng Bổn Cảnh

4. ẨN TU CHỜ HỒNG ÂN CƠ TÁI LẬP. Hộ Đạo Thiên Quân

5. THƯỢNG ĐỨC VÔ TRANH. Liễu Tâm Chơn Nhơn

PHỤ ĐÍNH: Thượng đức vô tranh

6. CƠ HỘI NGÀN NĂM CHỈ MỘT LẦN. Bảo Thọ Thánh Nương

7. BƯỚC TU THIÊN ĐẠO ĐÂU PHẢI AI TU CŨNG ĐƯỢC. Ngô Cao Đại Tiên

8. HẰNG GIỮ CÔNG PHU TU LUYỆN CẦU CHỨNG TIÊN ĐƠN. Bảo Thọ Thánh Nương

9. NGUỘI ĐỨC TIN NƠI QUYỀN PHÁP THÌ LÚC NÀO CŨNG VẤT VẢ, ÂU LO. Trần Đạo Quang

10. Ý THỨC XÂY DỰNG ĐẠI ĐỒNG XÃ. Trần Thị Xử, Thanh Lương Thần Nữ

11. ƠN CỨU CHUỘC LẦN BA. Nguyễn Vĩnh Từ

12. MỘT NGÀY ĐÔI BUỔI NUÔI THẦN DƯỠNG TÂM. Tiếp Văn Pháp Quân

13. KHÔNG TU SAO THẤY ĐIỂN QUANG NHIỆM MẦU. Ngô Đại Tiên

14. LẬP PHÁP ĐỘ MÌNH CỨU NGƯỜI TRÊN NỀN THANH TỊNH. Cao Đài Tiên Ông

PHỤ ĐÍNH 1: Ngọc bích Biện Hòa

PHỤ ĐÍNH 2: Cửu Trù

PHỤ ĐÍNH 3: Thuộc linh

15. NÊN ĐẶT MÌNH TRONG PHÁP ĐẠO. Hoàng Ngọc Trác, Nam Cực Tiên Ông

PHỤ ĐÍNH 1: Huỳnh Đạo, Hoàng Đạo

PHỤ ĐÍNH 2: Cửu phẩm tam thừa

16. MƯỜI ĐIỀU GHI NHỚ. Bảo Thọ Thánh Nương

17. LO TU HƯỞNG LẤY PHƯỚC TRỜI. Bảo Thọ Thánh Nương, Cửu Vị Tiên Nương, Vô Cực Từ Tôn

18. BA QUẺ DỊCH NÊN HỌC TẬP. Tiếp Văn Pháp Quân

19. NẾU TUỔI XUÂN ƯNG NẾM MÙI ĐỜI, ĐỪNG ĐEO LÒNG LÀM TIÊN LÀM PHẬT. Trịnh Thị Thanh, Bảo Thọ Thánh Nương

20. MỖI MỖI HÀNH ĐỘNG PHẢI ĐƯỢC TOÀN BỘ ĐỒNG Ý, NHỨT TRÍ. Trần Tổng Lý

PHỤ ĐÍNH 1: Tam Giáo đồng nguyên dưới triều Trần

PHỤ ĐÍNH 2: Tề nhứt biến; Lỗ nhứt biến.

21. LÒNG TA NHƯ NƯỚC TỊNH BÌNH. Ngô Đại Tiên

22. HÒA CÙNG NHAU ĐỂ LÀM TÒA NGỰ. Lý Thái Bạch
PHỤ ĐÍNH: Bạch hắc cũng đừng đòi hỏi biết.

LỜI GIỚI THIỆU / Tìm Hiểu Thánh Truyền Trung Hưng - Năm Canh Tý (1960)

 




LỜI GIỚI THIỆU
Đối với Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ thánh giáo rất quan trọng. Ơn Trên dùng thánh giáo để khai Đạo. Các Thiên ân hướng đạo dùng thánh giáo để truyền giảng. Và nhân sinh đồ chúng nhờ thánh giáo để tu học, sống đạo.

Vốn có những khác nhau về nhiều mặt nên người đạo đến với thánh giáo cũng bằng nhiều cách không giống nhau. Có người chỉ rung đùi ngâm nga. Có người cặm cụi chép tay. Có người đem thánh giáo, thánh thi chuyển thành nhạc đạo...

Rất phổ biến là đa số người đạo đã chiêm nghiệm và sống với thánh giáo. Chẳng hạn, người làm đạo khi bị chê bai, trách móc thì nghĩ một cách tổng quát đến hai câu thánh thi của Đức Bạch Phụng Đồng Tử:
Lấm đầu bao quản thân lươn
Gìn lòng thanh bạch noi gương thánh hiền.([1])
Và có vẻ sâu hơn thì vận dụng hai câu thánh thi của Đức Quảng Đức Chơn Tiên:
Cao Đài là cái đài cao
Vượt lên tất cả đón rào ngăn che.([2])
Như vậy, thánh giáo là thức ăn tinh thần thông dụng cho người đạo. Đối với tín hữu Hội Thánh Truyền Giáo Cao Đài thì nguồn cung cấp thức ăn tinh thần quý báu đó chính là bộ Thánh Truyền Trung Hưng, bao gồm những thánh giáo được các Đấng thiêng liêng giáng tại nhiều thánh sở để dạy về cơ đạo miền Trung kể từ khi Đạo Thầy truyền về đây năm Giáp Tuất (1934) cho đến cuối thế kỷ trước. Với thời gian dài hơn sáu mươi năm như vậy, bộ Thánh Truyền Trung Hưng in gần đây đã kết tập được ba trăm ba mươi mốt bài (nhưng ắt vẫn còn thiếu một số thánh giáo).
Hấp thụ chất dinh dưỡng trong thức ăn tinh thần nói trên (tức Thánh Truyền Trung Hưng) thường có những cái khó. Tại sao khó và khó như thế nào? Điều đó tùy thuộc vào yêu cầu sử dụng và căn trí mỗi người.
Một trong những cái khó ấy là ngữ nghĩa; vì vậy, đạo huynh Huệ Khải đã phát tâm giúp giảm bớt cái khó này cho bổn đạo Hội Thánh Truyền Giáo Cao Đài với loạt sách Tìm Hiểu Thánh Truyền Trung Hưng (nhiều tập). Điều này cũng tự nhiên và dễ hiểu vì bấy lâu nay đạo huynh Huệ Khải vốn rất gần gũi với bổn đạo Hội Thánh Truyền Giáo Cao Đài.
Quyển Tìm Hiểu Thánh Truyền Trung Hưng  Năm Canh Tý (1960) chúng ta đang có là một tập trong loạt sách ấy, gồm hai mươi hai bài thánh giáo.
Ngoài phần giải nghĩa các từ khó, từ Việt cổ, thuật ngữ tôn giáo, thành ngữ và điển tích, v.v… sách còn có thêm phần chữ Nho và tiếng Anh nên rất cần cho cả thế hệ lớn tuổi và thế hệ trẻ ngày nay. Những bài thánh giáo tiếp nhận qua trung gian đồng tử, truyền qua độc giả đến điển ký, rồi những người sao chép về sau, thường khó tránh các lỗi về chính tả, ngắt câu, viết hoa... Quan tâm hạn chế các lỗi này, giúp cho người đọc và góp sức với đồng đạo có nhu cầu vận dụng thánh giáo để viết bài, nói chuyện… là thiện ý của soạn giả.
Loạt sách tìm hiểu này nếu tiếp tục thực hiện cho đầy đủ từ bài thánh giáo đầu đến bài cuối sẽ là một công trình phụ trợ rất quý cho người mộ đạo hiếu học ham tu và nói riêng cho giới Phổ Tế.
Đạo huynh Huệ Khải qua các sách đã xuất bản cũng như nhiều bài viết trên các tạp chí, trong đạo và ngoài đời, thể hiện tác phong một người cầm bút có trách nhiệm đối với nhà Đạo và người đọc. Ưu điểm đáng quý ấy cùng với lòng nhiệt thành công quả và nỗi âu lo phụng đạo nơi đạo huynh Huệ Khải khiến tôi hoan hỷ giới thiệu Tìm Hiểu Thánh Truyền Trung Hưng với quý huynh tỷ đồng đạo.
Ước mong việc làm này của đạo huynh Huệ Khải cùng với bao nhiêu hình thức công quả đa dạng được tiếp nối qua các thế hệ trước sau đều cùng chung sức tài bồi cho nhà Đạo được xương minh, xán lạn.
Hội Thánh Truyền Giáo Cao Đài
Giáo Sư THƯỢNG VĂN THANH
Chưởng Quản Cơ Quan Phổ Tế



([1]) Thánh thất Trung Thành, 15-7 Mậu Dần (Thứ Tư 10-8-1938).
([2]) Tam Tông Miếu, 07-6 Tân Dậu (Thứ Tư, 08-7-1981).

KÝ HIỆU & VIẾT TẮT / Tìm Hiểu Thánh Truyền Trung Hưng - Năm Canh Tý (1960)

 KÝ HIỆU & VIẾT TẮT

/
thay thế cho chỗ phải xuống hàng
(. . .)
lược bớt chữ trong thánh giáo
[ . . . ]
chữ trong dấu [. . .] là do chúng tôi thêm vào
(?)
chưa chắc chắn, tồn nghi một giải thích
[cổ]
tiếng Việt cổ
fig.
figurative meaning
i.e.
id est, that is
sb
somebody
sth
something
Td
thí dụ

1. LÀM TRÒN NHIỆM VỤ ĐỂ HƯỞNG TRỌN HỒNG ÂN TÂN XUÂN BẤT DIỆT / Tìm Hiểu Thánh Truyền Trung Hưng - Năm Canh Tý (1960)

 

1. LÀM TRÒN NHIỆM VỤ ĐỂ HƯỞNG TRỌN HỒNG ÂN TÂN XUÂN BẤT DIỆT

Trung Hưng Bửu Tòa (Đà Nẵng)

ngày 04-01 Canh Tý (Chủ Nhật 31-01-1960)

THI

ĐÔNG PHƯƠNG LÃO TỔ giáng xuân đàn

Phụng chỉ ([1]) khai cơ ([2]) bố ([3]) điển quang

Chào các Thiên ân, chư đạo hữu

Một năm gian khổ được huy hoàng.

Giờ này Bần Đạo phụng chỉ Thượng Hoàng ban ơn toàn đạo. Mừng một năm chư Thiên ân và đạo hữu gian khổ tiến lên để đón kỳ hồng ân tận độ. Vậy chư hiền Thiên ân, toàn bộ đẳng đẳng ([4]) đón mừng Tam Trấn. Bần Đạo xuất cơ.

TIẾP ĐIỂN

THI

CÁI nghiệp nhân sinh sớm giải trừ ([5])

THIÊN ân nhiệm vụ được vô tư ([6])

CỔ kim thành bại do thường sự ([7])

PHẬT pháp tu cần rõ thiệt hư.([8])

Lão chào chư Thiên ân, chư đạo tâm nam nữ. Mừng toàn đạo một năm cố gắng xây đắp giáo quyền, làm tròn nhiệm vụ để hưởng trọn hồng ân tân xuân bất diệt ([9]) khởi nguyên vào năm Canh Tý này. Một năm không quyết liệt với phận sự mình thì phải đành cho hoàn cảnh cuốn lôi theo thời gian mà trầm lắng.

Lão ước gì mỗi một người đạo tâm nên luôn luôn tụng đọc thánh huấn cho được thấm nhuần thì thấy con đường tận độ của Thầy. Dầu không tham thiền nhập định cũng được chứng ngộ ([10]) đạo quả.([11])

TIẾP ĐIỂN

THI

QUAN môn ([12]) mầu nhiệm đắc thông truyền

ÂM độ ([13]) thuận hòa vạn thể yên

BỒ bặc môn sanh tu quả phước ([14])

TÁT (Tác) tâm thanh tịnh tiếp cơ huyền.([15])

() 門 侔 任 得 通 傳 / 音 度 順 和 萬 體 安

匍 匐 門 生 修 果 福 / () 心 清 淨 接 機 玄

Tân xuân Canh Tý, Bần Nữ chào mừng toàn đạo thanh tịnh đón lấy hồng ân. Một năm quyết liệt với phận sự mình mà tu công lập đức hầu xứng đáng người môn sanh bảo vệ pháp quyền ([16]) trong kỳ khảo thí.([17]) Giữa ngày đời đạo gặp nhau có nhiều điều chưa thông cảm, phải ân cần mà giải thích.

Về nữ phái, nữ đoàn, năm nay cố giữ mực này. Đó là lời cầu nguyện của Bần Nữ. Quyền hành từ nay, dưới ba phái hộ trì.([18]) Mỗi một việc dầu nhỏ hay lớn, không có sự can dự ([19]) mà thi hành, phải đủ ba quyền và dự kiến của phòng Bảo Pháp để tránh cơn khảo thí.

Nhà tu ([20]) cố công tu học. Còn không bao nhiêu ngày nữa là nhẹ bớt cơn khảo thí. Nhưng trong bao nhiêu ngày mà chẳng cố gắng thì cũng đầu hàng, đứng ngoài chánh pháp.

Bần Nữ ước mong bao nhiêu đấy và toàn nữ phái cũng cố gắng cầu nguyện, giữ nguyên cơ sở. Hy vọng sau ba năm cũng có người ra xây dựng một hình thể về phần nữ phái vậy. Bần Nữ chào và xuất cơ.

TIẾP ĐIỂN

THI

THÁI độ ngày xuân vẻ nết na

BẠCH minh ([21]) đâu đy được thân hòa ([22])

GIÁO điều mấy kẻ xuân nguyên vẹn

TÔNG tích Trung Hưng biết hỏi Già.([23])

Chào chư Thiên mạng, chư đạo tâm nam nữ.

Lão mừng toàn đạo từ đây sống dưới trời xuân ấm áp bao la, chen chúc trong lòng pháp đạo được thuần chân, sớm về quê xưa vị cũ. Cầu cho bá tánh thanh bình, toàn thể xa gần cảm thông lẽ thiệt hư của cơ Tạo Hóa. Chư đạo tâm an tọa.

Từ đây, Lão giao quyền hành điều đình ([24]) trong Hội Thánh cho ba phái Thái, Thượng, Ngọc chung giữ mối giềng tại Hội Thánh. Nên luôn luôn hội ý để bảo an ([25]) nền trật tự trong Giáo Hội.

Vđi lại viếng an, giáo hóa thì có các Giáo Hữu phân công hành đạo. Quyền Giáo Sư thì giữ các tnh lớn thay cho Giáo Sư trong lúc cơ bút tạm ngưng.

V chức sắc nào không giữ được giới hạnh thượng thừa thì tìm người trong hàng Giáo Hữu cử lên để thay quyền trong lúc công việc cần thiết.

Quyền hành từ đây y như lời Lão đã dạy trước. Cố gắng giúp phương tiện cho mỗi họ đạo bo an trong mi địa phận.

Việc làm trong lúc chức sắc Cửu Trùng Đài thiếu vai gánh vác công việc đạo thì được phép s dụng người Hiệp Thiên Đài giữ chức họ đạo thánh thất hay tỉnh đạo. Nếu cần thì nữ phái cũng được nắm quyền tộc đạo mỗi thánh thất.

Vnội giao ngoại trị: Để có một trách nhiệm chung giữa Hội Thánh, thì các vị Quyền Phối Sư Ngọc Quế Thanh ([26]) và vị thanh tra quyền pháp Lương Vĩnh Thuật (Thanh Long) cũng thường xuyên liên lạc nhau để được thỏa thuận trên mọi điều kiện. Giữa nội bộ thì cố gắng quên phần cá nhân mà xúm nhau xây dựng tại thế.

Việc làm dầu phải thiệt thòi một phần nào của cá nhân, nhưng đứng về công nghĩa đạo pháp,([27]) các hiền cũng nên vui nghe đ tôn trọng quyền hành của Hội Thánh; mà cũng tập lần cho quen gian khổ hầu xứng đáng Thiên ân trong buổi trung hưng chánh pháp.

Chức sắc nữ phái từ đây dưới sự sắp đặt của Đầu Phòng([28]) ba Giáo Sư tại Hội Thánh. Nơi nào cần [thì] phụ trách; bằng không cấp thiết ([29]) thì vào ntu mà tu học, tịnh dưỡng. Đừng xen lấn,([30]) đi lại nhiều mà khó tránh phần khảo thí.

VĐại Đồng Xã,([31]) thành đạo Đà Nng: Nếu cần sự giúp sức để xây dựng thì Lão cũng sẵn sàng cho một vài chức sắc để cộng tác trên công vụ khai nguyên khi xướng; bổ một vài Giáo Hữu trông nom giúp đỡ việc kiến tạo ở các họ đạo và hoàn thành nghĩa địa của Hội Thánh. Dầu khó khăn nhưng làm cũng được.

Mọi việc trong năm là thế. Nếu cần để giữa nhau về nhân sự cho dễ bề cộng tác và xây dựng Hội Thánh thì các luật lệ cũ đình lại. Có một thể chế mới nào hiệp với nhân tâm mà giữ tròn được sự hòa ái thì Lão không [thấy] gì làm trở ngại. Có một điều mong sao chư chức sắc nhìn xa xét rộng. Cận lợi không bằng viễn lợi.([32])

thánh ý, dẫu Hội Thánh có bị thiên di,([33]) tan hợp cũng không lấy đó làm thất bại; mà đó là phương tiện, là nơi đào luyện tâm đức của Thiên ân.

Dầu sao Lão cũng thấy trình độ các hiền đến nhiêu đó thì mừng nhiêu đó.

(. . .)

Thôi, Lão chào chư đạo tâm đàn nội.



([1]) phụng chỉ 奉旨 (on the God’s decree): Vâng theo lịnh Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế.

([2]) khai cơ, khai kê 開乩 (starting the new year’s first invocation seance): Khởi sự đàn cơ đầu tiên vào đầu năm mới.

([3]) bố (spreading): Ban rải rộng khắp.

([4]) đẳng đẳng 等等 (everyone): Hết thảy mọi người.

([5]) giải trừ 解除 (getting rid of): Làm cho mất đi, trừ khử.

([6]) vô tư 無私 (unbiased, impartial): Không có lòng riêng, không thiên vị, không thành kiến.

([7]) do (still): Vẫn, vẫn là, vẫn cứ. Cổ kim thành bại do thường sự. 古今成敗猶常事. (Since ancient times, wins or losses have still been ordinary matters.): Xưa nay thắng hay thua vẫn là việc bình thường.

([8]) Bài thơ xưng danh quán thủ Cái Thiên Cổ Phật 蓋天古佛 (Sky-Covering Ancient Buddha): Vị Phật xưa [oai đức] trùm khắp bầu trời. Đây là một hồng danh của Đức Hiệp Thiên Đại Đế Quan Thánh Đế Quân, Tam Trấn Oai Nghiêm.

([9]) Mượn các chữ in đậm tạm đặt nhan đề cho bài thánh giáo này.

([10]) chứng ngộ 證悟 (definitely attaining): Chứng đắc 證得, đạt được một cách chắc chắn, rõ ràng.

([11]) đạo quả 道果 (the fruits of inner self-cultivation): Kết quả công phu tu luyện.

([12]) quan môn 關門: a/ Đóng cửa (closing a door). b/ Cửa bị đóng (a closed door). c/ Gọi chung các huyệt trong thân thể liên quan đến tịnh luyện (a general term for cavities concerning inner self-cultivation). d/ Quan Môn (Border Gate) là huyệt trị tiêu chảy bằng châm cứu; huyệt ở phía trên rốn 3 thốn , cách đường giữa bụng 2 thốn, ngang huyệt Kiến Lý 建里 (Establish Within). Tùy cơ thể mỗi người mà thốn khác nhau. (Bề ngang bốn ngón tay đo ở khớp giữa là 3 thốn. Hoặc co ngón tay giữa, bề dài lóng tay thứ hai (ở giữa) là 1 thốn. Hoặc đo bề ngang ngón cái, chỗ khớp thứ nhất đếm từ trên xuống là 1 thốn.)

([13]) âm (sound): Âm thanh. độ (degree): Mức độ. thể (body): Thân thể. vạn thể 萬體 (myriad people): Muôn người.

([14]) Câu này ý nói: Môn sanh hãy ráo riết tu hành. – bồ bặc 匍匐: Gấp rút, hết sức (hasting). Thi Kinh 詩經 (Bội Phong 邶風, bài Cốc Phong 谷風): Phàm dân hữu tang, bồ bặc cứu chi. 凡民有喪, 匍匐救之. (Khi dân có tang, gấp rút cứu họ.)

([15]) Câu này ý nói: Lấy lòng thanh tịnh để tiếp nhận cơ mầu.

([16]) pháp quyền 法權 (dharma power): Quyền pháp.

([17]) khảo thí 考試 (testing): Thử thách để xét khả năng, trình độ.

([18]) hộ trì 護持 (protecting and supporting): Bảo vệ và nâng đỡ. dưới ba phái hộ trì: Nữ phái được ba phái Thái, Thượng, Ngọc (Thích, Đạo, Nho) bảo vệ và nâng đỡ. (Nữ chức sắc không phân ra ba phái như nam chức sắc.)

([19]) can dự 干預 (relationship): Quan hệ 關繫, liên quan.

([20]) nhà tu 修舍 (convent): Tu xá Phước Huệ Đàn (của nữ tu).

([21]) bạch minh: Minh bạch 明白 (obvious, unequivocal): Rõ ràng, trong sáng, không có gì phải nghi ngờ.

([22]) thân hòa 親和: Thân thiết 親切 (cordial) hòa ái 和藹 (friendly); gần gũi, thân cận 親近 (intimate) hòa hợp 和合 (harmonious).

([23]) Già: Lão (Đức Giáo Tông Lý Thái Bạch tự xưng).

([24]) điều đình 調停 (arranging, taking care of): An bài 安排, chiếu liệu 照料, trông coi, lo liệu, sắp đặt.

([25]) bảo an 保安 (ensuring safety): Giữ cho an toàn, ổn định.

([26]) Trần Văn Quế (1902-1980), thánh danh Huệ Lương, đắc quả Quảng Đức Chơn Tiên.

([27]) công nghĩa đạo pháp (duty to the cause of Caodai religion): Đạo pháp công nghĩa 道法公義, bổn phận đối với việc chung của đạo.

([28]) đầu phòng (chief of an office): Trưởng phòng, người đứng đầu một văn phòng.

([29]) cấp thiết 急切 (urgent): Cấp bách 急迫, khẩn cấp 緊急, gấp rút.

([30]) xen lấn (interfering, meddling): Chen vào, can thiệp 干涉.

([31]) Đại Đồng Xã 大同社 (Society of Great Harmony): Trong lúc chiến tranh ác liệt vào giữa thế kỷ 20, bổn đạo chạy loạn đổ xô về Đà Nẵng rất đông. Hội Thánh Truyền Giáo Cao Đài tập hợp tín hữu tản cư lại và tổ chức thành Đại Đồng Xã để chăm sóc đời sống và hướng dẫn tâm linh. Khi chiến tranh lắng dịu, tín hữu trở về quê cũ, Đại Đồng Xã vì thế không còn nữa. Vị trí của Đại Đồng Xã sau này trở thành thánh thất Trung Đồng, tại số 170 đường Trường Chinh (quốc lộ 1), quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng.

([32]) cận lợi 近利 (near benefits, benefits before one’s eyes): Lợi gần, lợi trước mắt. viễn lợi 遠利 (distant benefits): Lợi xa, lợi về lâu dài.

([33]) thiên di 遷移 (moving): Dời chỗ, chuyển đi nơi khác.


HUỆ KHẢI chú thích - LÊ ANH MINH hiệu đính